1  Genesis 1

1 Grammatica adhv Genesis 1


Open deze audio website om de verzen te beluisteren.

1.1 Genesis 1: 1

בְּרֵאשִׁ֖ית בָּרָ֣א אֱלֹהִ֑ים אֵ֥ת הַשָּׁמַ֖יִם וְאֵ֥ת הָאָֽרֶץ׃
  • voorzetsel בְ
  • werkwoordsvorm בָרָא – werkwoorden
    • verschillende zgn. stamformaties; meest voorkomend: qal
    • verschillende “tijden”; perfectum (pf) en imperfectum (ipf)
    • pf en impf kennen vervoeging naar getal en geslacht, 3e, 2e, 1e persoon, mannelijk, vrouwelijk; afgekort: 3ms, 3fs, 2ms, 2fs, 1cs, 3mp, 3fp, 2mp, 2fp, 1cp
    • pf-vormen hebben achtervoegsel (afformatief)
    • ipf-vormen hebben voorvoegsel (preformatief) en achtervoegsel
    • woordenboek geeft meestal de qal vorm van pf 3ms
    • een werkwoordsvorm in pf of ipf heeft niet een afzonderlijke persoonsvorm (ik, jij …) nodig, de vertaling wel
  • nota objecti אֶת soms אֵת
    • zie Vrolijk p.141 eerste alinea
  • lidwoord הַ wordt aan bijbehorende woord vastgeschreven
    • zie over lidwoord en klinkerverandering bij lidwoord lidwoord
    • Vrolijk p.74vv

1.2 Genesis 1: 2

וְהָאָ֗רֶץ הָיְתָ֥ה תֹ֨הוּ֙ וָבֹ֔הוּ וְחֹ֖שֶׁךְ עַל־פְּנֵ֣י תְה֑וֹם וְר֣וּחַ אֱלֹהִ֔ים מְרַחֶ֖פֶת עַל־פְּנֵ֥י הַמָּֽיִם׃
  • voegwoord וְ
    • klinker kan veranderen zie Vrolijk p.100–101
  • הָיְתָה
    • ww qal pf 3fs
  • עַל־פְּנֵי
    • over het (aan)gezicht van

1.3 Genesis 1: 3

וַיֹּ֥אמֶר אֱלֹהִ֖ים יְהִ֣י א֑וֹר וַֽיְהִי־אֽוֹר׃
  • vaak wordt een pf- of ipf-vorm van een ww voorafgegaan door וְ
    • perfectum consicutivum (pfc) of ‘weqatal’; Vrolijk p. 169-170
    • imperfectum consicutivum (ipfc) of ‘narrativus’; Vrolijk p. 177-178
  • וַיֹּ֥אמֶר
    • qal ipfc 3ms van heel veel voorkomende ww אָמַר , zeggen
    • preformatief ipf 3ms: י
    • vertaling: en (hij) zei – יְהִ֣י – zgn jussivus vorm van ww היה – bijzondere vorm van ipf; drukt wens uit; vertaling in eerste instantie met aanvoegende wijs
    • zie Vrolijk p. 176, paragraaf Jussivus
    • zie evt. ook Gesenius
    • hier: “er zij licht” of “laat er licht zijn”
  • וַֽיְהִי
    • qal impc 3ms van onregelmatig ww היה
    • komt heel veel voor in de bijbel
    • vertaling: ‘en het geschiedde’, ‘en het was’, ‘en hij was’, …

1.4 Genesis 1: 4

וַיַּ֧רְא אֱלֹהִ֛ים אֶת־הָא֖וֹר כִּי־ ט֑וֹב וַיַּבְדֵּ֣ל אֱלֹהִ֔ים בֵּ֥ין הָא֖וֹר וּבֵ֥ין הַחֹֽשֶׁךְ׃
  • וַיַּ֧רְא
    • qal ipfc 3ms van onregelmatig ww רָאָה, zien
    • vertaling ‘en hij zag’
  • כִּי־ ט֑וֹב
    • nominale zin, d.i. zin zonder werkwoord
    • letterlijk ‘dat goed’
  • וַיַּבְדֵּ֣ל
    • hif’il ipfc 3ms van בָּדַל
    • betekenis in hif’il: scheiden, scheiding maken, afzonderen
    • stamformatie hif’il: causaal (oorzakelijk) actief
      • vb. קעל doden, hif’il: laten doden
      • vb. מלך koning zijn, hif’il: koning maken

1.5 Genesis 1: 5

וַיִּקְרָ֨א אֱלֹהִ֤ים לָאוֹר֙ י֔וֹם וְלַחֹ֖שֶׁךְ קָ֣רָא לָ֑יְלָה וַֽיְהִי־עֶ֥רֶב וַֽיְהִי־בֹ֖קֶר י֥וֹם אֶחָֽד׃
  • וַיִּקְרָ֨א
    • qal ipfc 3ms קרא roepen; met לְ noemen
  • קָ֣רָא
    • qal pf 3ms קרא
  • אֶחָֽד hoofdtelwoord één; wordt ook als rangtelwoord gebruikt: eerste
    • overzicht telwoorden één tot en met tien: Vrolijk p.143-144

1.6 Genesis 1: 6

וַיֹּ֣אמֶר אֱלֹהִ֔ים יְהִ֥י רָקִ֖יעַ בְּת֣וֹךְ הַמָּ֑יִם וִיהִ֣י מַבְדִּ֔יל בֵּ֥ין מַ֖יִם לָמָֽיִם׃
  • רָקִיעַ - firmament, uitspansel
  • בְּתוֹךְ
    • בְ + תָּוֶךְ
    • vz + zn stc
    • in + midden van
  • מַבְדִּיל
    • hif’il part. act. ms van בָּדַל
    • zie 1: 4
  • לָ / מָיִם
    • qamets in מָיִם vanwege pausavorm; qamets in לָ vanwege volgende beklemtoonde lettergreep (Holloday), betreft niet geassimileerd lidwoord, want mem niet verdubbeld

1.7 Genesis 1: 7

וַיַּ֣עַשׂ אֱלֹהִים֮ אֶת־הָרָקִיעַ֒ וַיַּבְדֵּ֗ל בֵּ֤ין הַמַּ֨יִם֙ אֲשֶׁר֙ מִתַּ֣חַת לָרָקִ֔יעַ וּבֵ֣ין הַמַּ֔יִם אֲשֶׁ֖ר מֵעַ֣ל לָרָקִ֑יעַ וַֽיְהִי־כֵֽן׃
  • וַיַּעַשׂ
    • ww qal impfc 3ms; ww עָשָׂה , doen, maken
  • וַיַּבְדֵּל
    • zie 1:4
  • אֲשֶׁר֙
    • veel voorkomend voegwoord; zie Vrolijk p.102; “waarvoor/waarvan geldt”
  • מִתַּחַת – vz + zn
    • מִן + תַּחַת – van onder
    • zie BDB bij dit woord onder punt 2a
  • מֵעַל
    • vz + vz
    • מִן + עַל – van boven
  • כֵּן
    • zó

1.8 Genesis 1: 8

וַיִּקְרָ֧א אֱלֹהִ֛ים לָֽרָקִ֖יעַ שָׁמָ֑יִם וַֽיְהִי־עֶ֥רֶב וַֽיְהִי־בֹ֖קֶר י֥וֹם שֵׁנִֽי

  • שֵׁנִי
    • rangtelwoord: tweede; Vrolijk p.143

1.9 Genesis 1: 9

וַיֹּ֣אמֶר אֱלֹהִ֗ים יִקָּו֨וּ הַמַּ֜יִם מִתַּ֤חַת הַשָּׁמַ֨יִם֙ אֶל־מָק֣וֹם אֶחָ֔ד וְתֵרָאֶ֖ה הַיַּבָּשָׁ֑ה וַֽיְהִי־כֵֽן׃

  • יִקָּווּ
    • ww nif’al jussivus 3mp; ww קָוָה
    • 1e betekenis is verwachten (qal en pi’el)
    • 2e betekenis is verzamelen (qal, niet in OT), verzameld worden (nif’al)
    • niphal stamformatie: reflexief/passief (vb. zichzelf doden/gedood worden)
  • מִתַּחַת
    • zie vs 7
  • אֶל
    • vz; naar tot
  • מָקוֹם
    • plaats
  • אֶחָד
    • zie vs 5
  • וְתֵרָאֶה
    • ww nif’al impfc 3fs; רָאָה
    • qal: zien; nif’al: verschijnen
  • הַיַּבָּשָׁה
    • het droge land, de droge grond, het droge

1.10 Genesis 1: 10

וַיִּקְרָ֨א אֱלֹהִ֤ים לַיַּבָּשָׁה֙ אֶ֔רֶץ וּלְמִקְוֵ֥ה הַמַּ֖יִם קָרָ֣א יַמִּ֑ים וַיַּ֥רְא אֱלֹהִ֖ים כִּי־ טֽוֹב׃

  • וּלְמִקְוֵה
    • מִקְוֶה
      • alleen in stc
      • 1e betekenis: hoop, in stc hoop van; bv. Jer. 14:8; hoop van Israel
      • 2e betekenis: verzameling; in stc. verzameling van / verzamelde …
  • יַמִּים
    • zn mp; יָם , zee
  • וַיַּרְא אֱלֹהִים כִּי־טֹוב
    • zie vs 4

1.11 Genesis 1: 11

וַיֹּ֣אמֶר אֱלֹהִ֗ים תַּֽדְשֵׁ֤א הָאָ֨רֶץ֙ דֶּ֔שֶׁא עֵ֚שֶׂב מַזְרִ֣יעַ זֶ֔רַע עֵ֣ץ פְּרִ֞י עֹ֤שֶׂה פְּרִי֙ לְמִינ֔וֹ אֲשֶׁ֥ר זַרְעוֹ־ ב֖וֹ עַל־הָאָ֑רֶץ וַֽיְהִי־כֵֽן׃

WOORD

ONTLEDING

STAM

BETEKENIS

VERTALING

VERW

וַיֹּאמֶר

en God zei

אֱלֹהִים

תַּדְשֵׁא

ww hifil juss 3fs

דָּשָׁא

qal: voortbrengen; hifil: doen voortbrengen

laat voortbrengen

הָאָרֶץ

de aarde

דֶּשֶׁא

zn ms

(jong) groen, gras

gras

עֵשֶׂב

zn ms

kruid, gewas, gras

kruid

מַזְרִיעַ

ww hifil part. act. ms

qal: zaaien; hifil: zaad voortbrengen/dragen

voortbrengende

זֶרַע

zs ms

zaad

zaad

עֵץ

zs ms stc

עֵץ

boom

boom van

פְּרִי

zn ms sta

fruit, vrucht

fruit

עֹשֶׂה

ww qal part ms

qal: maken, doen

makende

פְּרִי

fruit

לְ/מִינ/ֹו

vz + zn + bez..sf 3ms

מִין

soort, aard

naar/volgens zijn aard/soort

אֲשֶׁר

waarvoor geldt'

dat

זַרְע/וֹ־בֹו 

zn stc/bez sf 3ms + vz+bez.sf 3ms

zijn zaad in hem/zich (heeft)

עַל

op

הָאָרֶץ

de aarde

וַיְהִי

het het was

כֵן

alzo

  • תַּדְשֵׁא
    • ww hif juss. 3fs; דָּשָׁא
      • qal: spruiten, opschieten; hifil: doen spruiten/opschieten
  • דֶּשֶׁא
    • zn ms; groen, jong groen, groene kruiden, (jonge) vegetatie, gras (15x)
  • עֵשֶׂב
    • zn ms; kruid, gewas, gras
  • מַזְרִיעַ
    • ww hifil part. act. ms; זָרַע
      • qal: zaaien; hifil: zaad voortbrengen/dragen
  • זֶרַע
    • zaad
  • עֵץ
    • zn ms stc; boom
  • פְּרִי
    • zn ms st.abs.; vrucht, fruit
  • עֹשֶׂה
    • עָשָׂה
      • ww qal partc. act. ms; qal: maken, doen
  • לְמִינוֹ
    • vz + zn + bez. suffix 3ms
      • naar zijn aard/soort
  • זַרְעוֹ־ בוֹ
    • zn+bez. suffix 3ms + voorz+bez.suffix sms
      • zijn zaad in hem

1.12 Genesis 1: 12

וַתּוֹצֵ֨א הָאָ֜רֶץ דֶּ֠שֶׁא עֵ֣שֶׂב מַזְרִ֤יעַ זֶ֨רַע֙ לְמִינֵ֔הוּ וְעֵ֧ץ עֹֽשֶׂה־פְּרִ֛י אֲשֶׁ֥ר זַרְעוֹ־ ב֖וֹ לְמִינֵ֑הוּ וַיַּ֥רְא אֱלֹהִ֖ים כִּי־ טֽוֹב׃

WOORD

ONTLEDING

STAM

BETEKENIS

VERTALING

VERW

1.13 Genesis 1: 13

וַיְהִי־עֶרֶב וַיְהִי־בֹקֶר יֹום שְׁלִישִׁי׃

HEBR

GRAM

LEMMA

BETEKENIS

VERWIJZING

וַֽיְהִי־

Conj-w | V-Qal-ConsecImperf-3ms

הָיָה

עֶ֥רֶב

N-ms

עֶרֶב

וַֽיְהִי־

Conj-w | V-Qal-ConsecImperf-3ms

הָיָה

בֹ֖קֶר

N-ms

בֹּקֶר

י֥וֹם

N-ms

יוֹם

שְׁלִישִֽׁי׃

Number-oms

שְׁלִישִׁי

derde

Vrolijk p.143

1.14 Genesis 1: 14

1.15 Genesis 1: 15